Καλαμοκανάς Himantopus himantopus

Ο Καλαμοκανάς Himantopus himantopus αποτελεί το ένα από τα δύο είδη καθορισμού της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της λίμνης Ορόκλινης. Η λίμνη Ορόκλινης αποτελεί τη πιο σημαντική περιοχή αναπαραγωγής για το είδος παγκύπρια.

Περιγραφή είδους:

Ο Καλαμοκανάς είναι μεταναστευτικό είδος που φωλιάζει και περαστικός επισκέπτης κυρίως την άνοιξη. Κάποια μεμονωμένα άτομα ξεχειμωνιάζουν κατά καιρούς στη Κύπρο (όπως το 2010, 2011 στην Ορόκλινη).

Είναι παρυδάτιο πουλί μήκους 33-36 εκ που αναπαράγεται σε υδροβιότουπους με ρηχό νερό, είτε αυτοί είναι αλμυρόβαλτοι, αλυκές ή ρηχά έλη. Λόγω των χαρακτηριστικών μακριών ποδιών του μπορεί να κινείται σε πιο βαθιά νερά από ότι άλλα παρυδάτια πουλιά, αναζητώντας έντομα που αποτελούν την τροφή του.

Φωλιάζει σε κοιλότητες κοντά στο νερό και πιο συχνά νησίδες βλάστησης που βρίσκονται σε ρηχά νερά. Την αναπαραγωγική περίοδο είναι αρκετά ανήσυχος και θορυβώδης και ξεσηκώνεται εύκολα. Ο Καλαμοκανάς συνηθίζει να καταδιώκει τους πιθανούς θηρευτές που πλησιάζουν την αποικία με δυνατά καλέσματα.

Είναι πολύ εύκολα να αναγνωρίσει κανείς τον Καλαμοκανά καθώς έχει χαρακτηριστική φιγούρα με κομψό σώμα, λεπτό σαν βελόνα ίσιο ράμφος και εκπληκτικά μακριά κοκκινορόδινα πόδια ενώ το φτέρωμά του είναι ασπρόμαυρο. Τα δύο φύλα διαφέρουν μεταξύ τους, το πάνω μέρος του αρσενικού είναι ολόμαυρο με πράσινη γυαλάδα ενώ το θηλυκό έχει καφετιά χροιά στην πλάτη.

Καθεστώς διατήρησης:

Ο Καλαμοκανάς ανήκει στο Παράρτημα Ι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα Πουλιά (2009/147/ΕΕ) και οι πληθυσμοί του θεωρούνται ασφαλείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Φωλιάζει σε μεγάλους αριθμούς στην Ισπανία και Τουρκία αλλά σε άλλες χώρες οι πληθυσμοί του είναι σχετικά μικροί. Στην Κύπρο εκτιμάται ότι ο πληθυσμός του Καλαμοκανά είναι μεταξύ 80- 140 ζευγάρια το χρόνο αλλά αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάθμη του νερού στους υδροβιότοπους που συχνάζει καθώς το είδος αυτό είναι αρκετά ευαίσθητο στην ξηρασία και στις έντονες αλλαγές της στάθμης του νερού.

Κατά τη δεκαετία 1990- 2000 ο πληθυσμός του Καλαμοκανά στην Ανατολική Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Τουρκία υπέστη μεγάλη μείωση. Αυτό σημαίνει ότι σε επίπεδο Ανατολικής Ευρώπης η Κύπρος είναι ιδιαίτερα σημαντική για το είδος. Ανάλογα με τα επίπεδα της στάθμης του νερού, η λίμνη Ορόκλινης φιλοξενεί μεταξύ 40-70 ζευγάρια με το μέγιστο αριθμό ζευγαριών να έχει καταγραφεί το 2007, αριθμώντας 75 ζευγάρια. Άλλες σημαντικές περιοχές της Κύπρου για τον Καλαμοκανά είναι η Αλυκή Λάρνακας, η λίμνη Παραλιμνίου, το φράγμα Άχνας και ο υδροβιότοπος στην περιοχή της Αραδίππου.